مهم ترین نقاط دیدنی مشهد شامل رودخانه ها - دره ها
نقاط دیدنی مشهد و توابع: رودخانه ها - دره ها
مسیر رودخانه ها همیشه مورد توجه کوهنوردان، طبیعت دوستان، شکارچیان، عکاسان، نقاشان و حتی عموم مردم بوده است. رودخانه های مشهد از دو رشته کوه بینالود و هزار مسجد و دو کپهستان منفرد به نام کوه ناگهانی و کوه قطاراُلنگ سرچشمه میگیرد؛ بینالود یکی از پر آب ترین رشته کوه های کشور است، با رودخانه های قرینه به این معنی که هر رودخانه ای که در دامنه ی شمالی جریان دارد مانند ان یک رودخانه نیز در دامنه ی جنوبی جاریست. رودخانه های ارداک، زشک، کارده، طرق، حور و گلستان نیز از پر آب ترین رودخانه های شهرستان های مشهد و طرقبه شاندیز به شمار می رود. تقریبا کلیه ی رودخانه های دائمی و فصلی شهرستان مشهد به کشف رود می ریزد. در این میان از برخی رودخانه های فصلی که جنبه ی گردشگری دارد نام برده شده است. در اطراف این رودخانه ها، عموما باغات میوه وجود دارد و کمتر پوشش جنگلی و طبیعی به چشم می خورد.
در بسیاری از نقاط خراسان به زبان کردی، به دره زو می گویند؛ که جمع آن زاوین است.
رودخانه ها-نقاط دیدنی مشهد و طرقبه، شاندیز
-
کشف رود: ۵ کیلومتری شرق مشهد، مسیر های دسترسی به این رودخانه عبارتند از: پل کشف رودد در شهر توس، پل ال تیمور در خیابان پنج تن و پل شاهی در اوایل جاده ی کلات. کشف رود مهم ترین رودخانه در حوزه ی آبریز دشت مشهد بوده که با شیب متوسط ۵٪ در خط القعر رشته کوه های هزار مسجد و بینالود به طول ۲۹۰ کیلومتر از شمال غرب به سمت جنوب شرق جریان دارد. قسمت اعظم این رودخانه در شهرستان مشهد قرار دارد و در پل خاتون سرخس به هریرود می ریزد و به نام تجن وارد ترکمنستان می شود. چون محل تجمع آب بوده مردم توس ان را به عنوان دریا می شناختند و خیابانی که به آن منتهی می شده در مشهد به نام خیابان دریا مشهور است. چندین پل تاریخی از جمله پل شاهی، پل کشف رود و پل خاتون بر روی آن بسته شده است. کشف به معنی لاک پشت است. این رودخانه فاقد آب دائمی بوده و در گذشته خشک رود نامیده می شد و قسمتی از جاده ی ابریشم به شمار می رفته است. پس از یک بارندگی شدید امواج رودخانه مغان: ۲۸ کیلومتری جنوب مشهد، انتهای سیدی، جاده مغان، روستای مغان. این رودخانه از رشته کوه بینالود سرچشمه گرفته و با عبور از روستاهای خانرود و اردمه به سد طرق و در نهایت به کشف رود می ریزد. چون رودخانه در ناحیه ی خانرود پهن تر و عریض تر از سایر قسمت های مسیر است، به واسطه ی بزرگی و پهنای زیاد، آن را خانرود نامیدند. در ناحیه ی اردمه با توجه به مرغوبیت زنین های کشاورزی که به صورت دیم کشت می شده این روستا را اردیمه نامیدند، که به مرور زمان به اردمه تبدیل شده است.
- رودخانه مجد: ۲۷ کیلومتری جنوب غرب مشهد، انتهای سیدی، جاده ی مغان، بعد از تقاطع پرنواز، سمت راست، جاده مجد، سمت راست، روستای مجد. این رودخانه از کوه درخت جوز در رشته کوه بینالود سرچشمه گرفته و با عبور از روستاهای مجد، تجر، سربرج و کرتیون به سد طرق می ریزد.
- رودخانه ی بساروج(باش ساروغ): ۱۵ کیلومتری جنوب مشهد، جاده قدیم نیشابور، جاده ده غیبی، قبل از ده غیبی، سمت چپ جاده ی اغنج، روستای بساروج، این رودخانه فصلی بوده و فقط در ماه های پر باران جریان دارد. این رودخانه از شرق بینالود سرچشمه گرفته و به کشف رود می ریزد.
- رودخانه سیج: ۵۴ کیلومتری شمال مشهد، جاده ی کلات، جاده کارده، جاده ی آل، روستای سیج. این رودخانه از ارتفاعات سیج و پایین دست بلغور در رشته کوه هزار مسجد سرچشمه گرفته و به سد کارده می ریزد.
- رودخانه جنگ: ۶۰ کیلومتری شمال مشهد، جاده ی کلات، جادهی کارده، جاده ی مارشک، جاده ی سیج، رودخانه ی حد فاصل پنمنه تا مارشک. از ارتفاعات هزار مسجد در ناحیه ی روستای کریم آباد، سرچشمه گرفته و با عبور از روستای مارشک و جنگ به رودخانه ی کارده می ریزد.
- رودخانه ی آغُنج: ۴۰ کیلومتری جنوب مشهد، جاده قدیم نیشابور، جاده ی ده غیبی، قبل از روستا سمت چپ جاده ی بساروج، روستای اغنج. این رودخانه ی فصلی از آخرین نقاط شرقی رشته کوه بینالود سرچشمه گرفته و با عبور از رباط خاکستری و بیدک، قبل از رسیدن به جیم آباد محو می شود. چمن زار های روییده در دامنه های گرانیتی این نواحی در فصل بهار جلوه ی خاصی دارد.
- رودخانه ی استاج: ۴۵ کیلومتری جنوب مشهد، جاده ی نیشابور، انتهای آزاد راه باغچه (سردار شوشتری) شهر ملک آباد، جاده ی بزوشک، روستای استاج. این رودخانه از آخرین نقطه ی جنوب شرق رشته کوه بینالود سرچشمه گرفته و از حوالی ملک آباد و امان آباد به طرف کشف رود سرازیر شده و در باغات و مزارع محو می گردد. این رودخانه فصلی است.
- رودخانه ی ابرش: ۶۰ کیلومتری جنوب غرب مشهد، جاده ی نیشابور، بعد از شهر ملک آباد، نرسیده به اوارشک، سمت راست، روستای ابرش. این رودخانه از ارتفاعات جنوب غرب رشته بینالود سرچشمه گرفته و با عبور از روستای ابرش در میان باغات و مزارع محو می گردد.
- رودخانه کونجوک ۸۳ کیلومتری جنوب مشهد، جاده ی تربت حیدریه، بعد از تونل اول، سمت راست روستای کونجوک. این رودخانه از کوه های قطار النگ سرچشمه گرفته و به جهت شمال غرب به طرف دیزباد پایین سرازیر می شود.
- رودخانه ی فرزنی: ۵۵ کیلومتری جنوب مشهد، جاده ی نیشابور، کیلومتر ده جنوب غرب شهر ملک آباد، روستای فرزنی. این رودخانه از ارتفاعات کوه قطار النگ در ناحیه ی روستای امیر آباد سرچشمه گرفته و با عبور از روستای فرزنی به طرف دهستان باغچه سرازیر شده و در میان باغات و مزارع محو می گردد. جریان این رودخانه فصلی است.
- رودخانه کج النگ: ۷۵ کیلومتری جنوب غرب مشهد، جاده ی تربت حیدریه، شرق روستای رباط سفید. این رودخانه از ارتفاعات قطار النگ سرچشمه می گیرد و با عبور از رباط سفید و بازه هور به سلطان آباد نمک می ریزد. جریان این رودخانه فصلی است.
- رودخانه ی اسلام قلعه: ۵۰ کیلومتری جنوب مشهد، جاده ی تربت حیدریه، روستای اسلام قلعه. این رودخانه از ارتفاعات قطار النگ سرچشمه می گیرد و به سمت شمال غرب به طرف معصوم آباد و صید آباد سرازیر می شود. جریان این رودخانه فصلی است.
- رودخانه ی کارده: ۵۰ کیلومتری شمال مشهد، جاده ی کلات، جاده ی کارده، جاده ی سیج. این رودخانه به عنوان یکی از پر آب ترین رودخانه های مشهد، از ارتفاعات رشته کوه هزار مسجد سرچشمه گرفته و پس از توقف در پشت سد کارده، در باغات روستاهای رضوان و اندروخ محو می گردد. در صورت رهاسازی آب از پشت سد کارده به کشف رود می ریزد. آبریز کلیه ی روستاهای خرکت، بلغور، مارشک، کریم آباد، سیج، آل، جنگ، پنمنه و ریرابه های گوش، گوش آباد، بهره، دره ی انجیر و زو قلعه به این رودخانه می ریزد. این رودخانه ۶۶ کیلومتر طول دارد و آبدهی سالانه ی آن در ایستگاه اندروخ ۳۳ میلیون متر مکعب می باشد.
- رودخانه ی چهل من سنگ: ۶۰ کیلومتری جنوب شرق مشهد، جاده ی سرخس، بعد از آبروان، سمت راست، جاده ی اره، جنوب روستای نریمانی، روستای چهل من سنگ (چلمه سنگ). این رودخانه از کوه ناگهانی در ارتفاعات روستای چهل من سنگ سرچشمه گرفته با عبور از روستای نریمانی و سرباغ در روستای چاهک جاده ی سرخس را قطع و بعد از روستای کله چشمه به کشف رود می ریزد. این رودخانه فصلی بوده و فقط در ماه های پر باران جریان دارد.
- رودخانه ی ده سرخ: ۵۰ کیلومتری شمال مشهد، جاده ی کلات، جاده ی کارده، بعد از پاسگاه، سمت راست جاده ی حسین آباد، روستای ده سرخ. این رودخانه از دامنه های قله دکل( قد سلطانی) در رشته کوه هزار مسجد سرچشمه می گیرد و با عبور از روستاهای ده سرخ و قزل قیه و معین آباد به طرف جنوب سرازیر می گردد. این رودخانه فقط در بالادست دارای آب دائمی است.
- رودخانه ی در میان بام: ۷۰ کیلومتری شمال مشهد، جاده ی کلات، جاده ی کارده، جاده مارشک، جاده در میان بام. این رودخانه از جنوب شرق قله ی هزار مسجد، سرچشمه گرفته و با عبور از روستای در میان بام و روستای آبقد به سد ارداک می ریزد.
- رودخانه ی خور: ۶۰ کیلومتری شمال شرق مشهد، جاده ی کلات، قبل از قله ی دکل، سمت چپ، جاده ی خور، گردنه ی صندوق شکن. این رودخانه از دامنه های شمال شرقی قله های مشرف به سیج و آل، در رشته کوه هزار مسجد سرچشمه گرفته و در حوالی تقاطع جاده ی کلات با رودخانه ی قزلق یکی شده و ضمن عبور از روستا های امیر آباد، تقی آباد، سرجنگل، صندوق شکن و چهچهه به سمت خاک ترکمنستان سرازیر می شود. رودخانه ی خور در طول رشته کوه واقع شده و با هشتاد کیلومتر طول یکی از طولانی ترین رودخانه ی شهرستان مشهد به شمار می رود که مانند کشف رود از شمال غرب به جهت جنوب شرق جریان دارد و پذیرای مسافران جاده ی کلات است.
- رودخانه ی گیامی: ۷۰ کیلومتری جنوب شرق مشهد، جاده ی سرخس، بعد از آبروان، سمت راست، جاده ی اره، روستای گیامی. این رودخانه از کوه ناگهانی سرچشمه گرفته و با عبوراز روستاهای حسین آباد، نریمانی و سرباغ، جاده ی سرخس را قطع کرده و به کشف رود می ریزد. این رود خانه جریان دائمی ندارد.
- رودخانه ی قزلق: ۵۰ کیلومتری شمال شرق مشهد، جاده ی کلات، بعد از قله ی دکل، سمت راست جاده. در آن درختان بید به وفور دیده می شود. آبریز آن به رودخانه ی خور ریخته با ریزابه آبگرم یکی شده و با عبور از روستا های امیر آباد، تقی آباد، سرجنگل، صندوق شکن و چهچهه وارد ترکمنستان می شود.
- رودخانه ی گاو برج: ۶۰ کیلومتری جنوب شرق مشهد، جاده ی سرخس، بعد از آبروان، تقاطع قلعه نو، جاده ی جرخشک، این رودخانه از ارتفاعات کوه دال و رزمگاه سرچشمه گرفته و با عبور از کلاته منار، گاوبرج، خارزار، شورک ملکی و چهار گنبد به کشف رود می ریزد. این رودخانه در ارتفاعات جریان دارد.
- رودخانه ی اره: ۵۰ کیلومتری جنوب شرق مشهد، جاده سرخس، دهستان آبروان، سمت راست، جاده ی آبمال. این رودخانه از کوه ناگهانی سرچشمه گرفته و با عبور از روستاهای قرقروک، آبمال و اره به کشف رود می ریزد. رودخانه ی اره جریان آب دائمی ندارد.
- رودخانه ی میامی: ۴۲ کیلومتری شرق مشهد، جاده ی سرخس، شهر رضویه، روستای میامی. این رودخانه از کوه های قره داغ در جنوب شرق رشته کوه هزار مسجد سرچشمه گرفته و از نزدیک تخت نوروز و میامی عبور کرده و در حوالی شادیشه به کشف رود می ریزد. این رودخانه حدود ۲۵ کیلومتر طول دارد و فقط در ارتفاعات دارای جریان دائمی آب است.
- رودخانه ی تبادکان: ۴۰ کیلومتری شمال شرق مشهد، انتهای جاده سیمان، عبور از داخل کارخانه ی سیمان شرق، جاده ی جغری، قبل از روستای جغری، سمت راست، روستای تبادکان. این رودخانه از ارتفاعات روستای تبادکان در رشته کوه هزار مسجد سرچشمه گرفته و با عبور از روستاهای تبادکان، احمد آباد، مهر آباد و شرشر به کشف رود می ریزد؛ فاقد جریان دائمی بوده و در فصول پر باران جریان دارد.
- رودخانه ی هندل آباد: ۳۵ کیلومتری شمال مشهد، ال تیمور، جاده ی امرغان، بعد از روستای احمد آباد، روستای هندل آباد. این رودخانه از ارتفاعات جنوب تونل جاده ی کلات در رشته کوه هزار مسجد سر چشمه گرفته و با عبور از روستاهای ماهنساء و قاسم آباد به کشف رود می ریزد. این رودخانه فقط در فصول پر باران جریان دارد.
- رودخانه ی چاه سلیمان: ۶۰ کیلومتری شمال شرق مشهد، ال تیمور، جاده ی امرغان، بعد از روستاهای احمد آباد و هندل آباد، روستای چاه سلیمان. این رودخانه از ارتفاعات جنوب غرب هزار مسجد سرچشمه گرفته و از شرق روستای هندل آباد، با عبور از روستای سروک در کلاته میزاجان به کشف رود می ریزد. این رودخانه فصلی بوده و جریان آب دائمی ندارد.
- رودخانه ی محسن آباد: ۶۰ کیلومتری شمال شرق مشهد، جاده ی سرخس، شهر رضویه، جاده ی میامی، بعد از روستای ۱۲ کیلومتر به طرف شمال شرق روستای محسن آباد. این رودخانه از ارتفاعات شمال شرق میامی سرچشمه گرفته به سمت جنوب جریان می یابد، با رودخانه ی چاه سلیمان یکی شده و در کلاته میرزاجان به کشف رود میریزد. این رودخانه فصلی است.
- رودخانه ی امردوک: ۸۰ کیلومتری شمال مشهد، کیلومتر ۱۰ جاده ی سنتو، سمت راست، به طرف شهر توس، پل کشف رود، جاده ی آبقد، روستای امردوک. این رودخانه یکی از پر آب ترین رودخانه های مشهد بوده که از جنوب قله ی هزار مسجد سرچشمه می گیرد و با عبور از روستاهای امردوک، تلغور و میان مرغ به سد ارداک می ریزد. سرچشمه های این رودخانه عبارتند از: زو کرتان، زو کرکان، زو ترکان، زو پیمانه، زو قاطرقی، زو گیویه، زو میرشکار، زو کمر یخدان، زو چهاردار و زو شاه قاسم.
- رودخانه ی ارداک: ۶۵ کیلومتری شمال غرب مشهد، ۱۰ کیلومتری جاده سنتو، سمت راست، به طرف شهر توس، پل کشف رود، سمت چپ، جاده ی آبقد، روستای انداد، سمت چپ روستای ارداک. این رودخانه پرآب ترین رودخانه ی مشهد به شمار می رود. دبی سالانه ی آن ۳۴ میلیون متر مکعب برآورد شده است. حوزه ی آبریز رودخانه ی ارداک بسیار وسیع بوده و بیشتر ریزابه ها و رودخانه های جنوبی تخت هزار مسجد مانند: رودخانه های گاش، انجشش، بقمچ، امردوک، گاه، تلغور، میان مرغ و آبقد به این رودخانه منتهی می شود. برای مهار آین آب ها سدی بر این رودخانه بسته شده است. سیل های مهیبی در سر شاخه های این رودخانه حادث می شود.
- رودخانه ی کمر یخدان: ۱۰۰ کیلومتری شمال غرب مشهد، کیلومتر ۱۰ جاده ی سنتو، سمت راست، به طرف شهر توس، پل کشف رود، سمت چپ، جاده ی آبقد، روستای امردوک، خلاف جهت آب، دو آبی میرشکار، سمت چپ، آخر زو میرشکار. این رودخانه از دامنه های قله ی با شکوه کمر یخدان سرچشمه گرفته با عبور از امردوک در نهایت به سد ارداک می ریزد.
جاذبه های گردشگری چند شهر شمالی
جاذبه های گردشگری شهرستان ماسوله
جاذبه های گردشگری شهرستان رودبار